Tín ngưỡng Bắc bộ có tục thờ Bà Chúa Liễu Hạnh, hôm nay Tranh cát động Thế Nhân , hoạ sĩ Nguyễn Thế Nhân xin gửi tới quí khán giả sự tích Nữ thần Thiên Y A Na .
Dân tộc Chiêm Thành xưa gọi là Poh Yang Ina Nagar (Bà Chúa Nước), bà là con gái yêu của Ngọc Hoàng thượng đế với mẫu thiên hậu, là một vị thần được cư dân Việt và Chăm thờ phụng, bà đã được nhà Nguyễn xếp vào bậc thượng đẳng thần. Khi đất Kauthara thuộc về người Việt, thì nữ thần Poh Nagar cũng trở thành vị thánh mẫu của người Việt với tên gọi là Thiên Y A Na và sự tích của bà cũng được Việt hóa.
Mỗi dị bản đôi chút khác nhau, nhưng sự tích sau đây được truyền tụng phổ biến hơn cả:
Truyền thuyết kể rằng, xưa kia ở vùng rừng núi Đại An miền Trung có đôi vợ chồng tiều phu từ xa đến dựng nhà vỡ đất trồng dưa . Một lần người chồng đi rừng thấy một khúc gỗ lạ tỏa mùi thơm ngát , ông tiều phu liền vác cây gỗ về đặt ở đầu rẫy dưa .
Từ ngày có cây gỗ thơm , nhiều chuyện lạ xẩy ra . Những ngày nắng nóng vợ chồng bảo nhau đi rừng về sớm để tưới dưa . Nhưng về đến rẫy thì thấy rẫy dưa đẫm nước, dưa xanh mơn mởn . Nhiều lần như vậy , Ông Bà quyết rình thử xem ai đã giúp mình …
… Đến một hôm , Hoàng Tử đang đi săn trong rừng , bỗng thấy một con chim phượng hoàng bay qua , trên lưng cõng theo Thiên Y A Na và hai con .
Hoàng Tử hoảng hốt chạy theo gọi :
- Nàng nỡ bỏ ta về trời thật sao ?
Thiên Y A Na đáp lại trong nước mắt :
- Chàng tha thứ cho thiếp . Đã hết hạn ở hạ giới rồi . Ngọc Hoàng gọi về nên thiếp phải về trời .
Phượng Hoàng đưa mẹ con Thiên Y A Na bay khuất vào đám mây xanh .
Nhớ thương khôn nguôi . Hoàng Tử liền lấy cây gỗ thơm tạc hình dáng vợ rồi đem pho tượng đặt vào ngôi Đền trước Hoàng Cung để ngày đêm cầu cúng mong Thiên Y A Na trở lại .
Nhớ công ơn Thiên Y A Na , dân khắp nơi đến ngôi đền lễ Nàng rồi lại tạc thêm nhiều tượng Thiên Y A Na khác đặt vào các ngôi đền ở khắp Vương Quốc Chăm
Tục thờ Thiên Y A Na có từ ngày đó .
Nguyễn Thế Nhân được Viện Kỷ lục Việt Nam xác lập là Hoạ sỹ- Nghệ sỹ sáng tạo và biểu diễn tranh cát về chủ đề lịch sử và văn hóa nhiều nhất Việt Nam.
Điều đặc biệt là Viện Kỷ lục Việt Nam đã quyết định miễn phí hoàn toàn việc xác lập kỷ lục cho Nghệ sĩ, hoạ sĩ-Kỷ lục gia Nguyễn...